Üreticiler ile İthalatçıların sorumluluklarını temel ölçülerde standartlaştırmayı hedefleyen ‘Satış Sonrası Hizmetlere İlişkin Protokol’ün, TÜBİDER ve TÜBİSAD arasında imzalanmasının ardından, hala bir çok ithalatçının düzenlemeye aykırı hareket ettiği görülüyor.

Bilişim sektöründe faaliyet gösteren bilişim şirketlerinin hak ve çıkarlarını korumak amacıyla kurulan Tübider’in, Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Saral, bayi kanalının, protokolle kendisine sağlanan avantajların farkında olmadığına dikkati çekiyor. Bayi yapısının, kimi ithalatçı firmalar tarafından zorlu şartlar altında çalışmak durumunda bırakıldığını belirten Saral, buna karşılık, ithalatçıların malarını çok daha düşük bir fiyatla zincir mağazalara sattıklarını ifade ediyor.

turk.internet.com; TÜBİDER ve TÜBİSAD Satış Sonrası Hizmetlere İlişkin Protokolü, taraflara ne gibi yükümlülükler getiriyor?

Niyazi Saral; Bu anlaşma özellikle Tübider’den Erkin Fındık ve Tübisad’tan İbrahim Özer’in ortak çalışması 8-9 aylık çalışma sonucu gerçeklenmiştir. Anlaşmaya kaynak olan konu ithalatçıların zaten Zincir Mağazalara tanıdığı bazı hakları ve uygulamaları bayi kanalına da sağlanması gerekliliğidir. Anlaşma, satış sonrası ithalatçı ve distribütör firmaların özellikle servis ve lojistik prosedürlerine minimum bir eşik seviyesi sağlamaktadır. Aslında hareket noktamız tüketici haklarından doğan sorumluluklardır. Ne yazık ki halen birçok ithalatçının hukuk dışı uygulamalarına tanık oluyoruz.

turk.internet.com; Siz, bu protokolü; “son 20 yılın bayi kanalı çıkarına yapılan en önemli çalışmalardan biri” olarak nitelendiriyorsunuz. Neden?

Niyazi Saral; Örneğin, bayilerin servis amaçlı ürün gönderiminde ithalatçılara çift taraflı kargo masrafı yüklüyor ki bugün baktığımızda uygulama tek taraflı. Yani bayi arızalı ürünü geri gönderirken ithalatçı, tamir edilen ürünü bayi alırken bayi ücret ödüyordu. Biz bunu çift taraflı ithalatçının yüklenmesini istiyoruz. Bayiinin, arızalı üründen herhangi bir sorumluluğu olamaz, bu yükümlülüğü onlara vermek zaten çok zor durumda olan bayiler için tam anlamıyla insafsızlıktır. Aynı ithalatçılar, bir zincir mağazasına örneğin Teknosa’ya bırakın kargo parasını yerinde mal teslimi yapmıyorlar mı?

Ayrıca, orijinal ambalaj, sektörümüzün ciddi problemlerinden biridir. 1 yıl önce satılmış ürünleri bile geri alırken ithalatçılar orijinal ambalaj ararlar. Aynı “Çok Güzel Hareketler Bunlar” tiyatrosundaki gibi. Öyle savunma mekanizmaları gelişmiştir ki hem tüketiciler hem de bayiler hiçbir karton kutuyu atmazlar.

Bayii, çok af edersiniz ne yazık ki bugüne kadar binilecek “eşek” olarak görüldü. Tüm yeni ürün tanıtımlarını bayi kanalı yapar, teknolojik ürünleri bayi satar, katma değerli satışları sadece bayi yapar, bayi satışlarında ithalatçı kar marjı daha yüksektir, bayi müşteri ile uğraşır, didinir, sizin malınızı satmak ve zincir mağazaları karşısında yaşabilmek için resmen savaşır. Ama ithalatçılar ne yapar? Herkes “Bayilerin değeri çok yüksektir,” der ama gider hep malını çok daha düşük bir fiyat ile zincir mağazalara satar. Eğri oturup doğru konuşalım; bunlar acı gerçeklerdir.

Bayinin bunları kaldıracak gücü kalmamıştır. Bayilerimiz yaşam savaşı vermektedir. En azından bu servis yüklerini üzerlerinden almak zorundayız.

turk.internet.com; Bayi kanalının bunu iyi değerlendiremediğini ifade ediyorsunuz. Bu, protokolün, içeriğinin tam olarak anlaşılamamasından mı kaynaklanıyor?

Niyazi Saral; Bu bayi kanalının bugünkü güçsüzlüğünden kaynaklanıyor. Ancak geçici olduğunu düşünüyorum. Yavaş ta olsa bu rüzgarın estiğine tanığız. Bu rüzgarın önünde durmak mümkün değildir.

turk.internet.com; Sizce, ithalatçı şirketlere karşı nasıl dik durulabilir? Bunun, için kim ya da kimler, neler yapabilir?

Niyazi Saral; Ben şahsen, birçok ithalatçı ile görüşüyorum. Kanımca zaten bu uygulamaları şu an uygulayanlar varken, bazı ithalatçı firmalar uygulamaya geçmeye karar verme aşamasındayken yapılması gereken sabır ile ikna etmeye çalışmaktır. İthalatçısı ile, bayisi ile, zincir mağazası ile biz bir bütünüz. Bunların hepsi sektörün oyuncuları. Kimse, sektöre zorla bir yaptırımda bulunamaz, ancak mantıklı, hukuki ve adil çözümler kabul görecektir. Bu çalışmayı yaparken Türkiye’de adet bazında çok büyük servis sorumluluğu olan Datateknik Grubu, HP, Asus ve Toshiba ..vs gibi firmalar da vardı ve hepsi bu protokoldeki maddelere uyduklarını/uyacaklarını bildirdiler. Bu, sadece Tübider’in bir çalışması değil; Tübisad bünyesinde de yapılan bir çalışma ve onların da yönetim kurulundan geçti. Bizim beklentimiz sektörün uzun vadeli lehine bu uygulamaların bir an önce kabulüdür.